شیمیدانها برای تولید کائوچو به آفتابگردان رو میآورند
تهیه مواد اولیه کارخانههای لاستیک، از جمله کائوچوی مورد نیاز، یکی از چالشهای اصلی این کارخانهها میباشد. تامین کائوچوی خام، هزینه زیادی را برای لاستیکسازی میطلبد. در حال حاضر تولید کائوچوی طبیعی عمدتاً در انحصار کشورهای شرق آسیاست و کشورهای صنعتی از جمله آمریکا برای دستیابی به منابع طبیعی جدید تولید کائوچو، اقداماتی انجام دادهاند که گیاه آفتابگردان یکی از آنهاست.
ممکن است در آینده گیاه آفتابگردان به عنوان منبع تولید کائوچو و لاتکس مورد استفاده قرارگیرد. در داخل این گیاه، لاتکس حاوی ذرات کائوچو که توسط آب و اجزاء دیگر احاطه شدهاند قرار دارد. این لاتکس را میتوان برای تولید محصولاتی نظیر دستکشهای خانگی یا کالاهای لاستیکی نظیر تایر اتومبیل بکار برد.
کاترینا کورنیش، فیزیولوژیست گیاهی در یکی از موسسات تحقیقاتی آمریکا، میگوید: "این نوآوری میتواند وابستگی آمریکا به وارد کردن لاتکس، کائوچوی طبیعی و محصولات لاستیکی را کاهش دهد. در سال 2000 آمریکا حدود 1.2 میلیون تن واردات کائوچو طبیعی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار داشته است و بیش از 8 میلیارد دلار صرف واردات کالاهایی کرده است که حاوی 350 هزار تن لاستیک بودهاند."
اخیراً وزارت کشاورزی امریکا (USDA) یک بودجه 2.5 میلیون دلاری جهت حمایت از تحقیقات بر روی منبعی جدید برای تولید کائوچوی طبیعی اختصاصی داده است. این بودجه بین 5 دانشمند در 5 موسسه تحقیقاتی آمریکا و کانادا تقسیم شده است و یکی از آنها دکتر جان ودراس استاد شیمی دانشگاه البرتا در کانادا میباشد.
در حال حاضر تنها منبع تولید کائوچوی طبیعی درخت هوا میباشد. با این وجود ودراس و همکارانش بهدنبال جایگزینی برای این درخت هستند. ودراس میگوید:"در حال حاضر میتوان از آفتابگردان کائوچو تولید کرد ولی تنها میتوان 40 الی 60 پوند کائوچو از هر جریب (4050 مترمربع) بدست آورد. در حالی که در همین مقدار زمین، درخت هوا در حدود 4000-2000 پوند کائوچو میدهد. به همین علت تحقیقات ما به سمتی است که میزان کائوچو تولیدی از آفتابگردان را به 4000 پوند برسانیم."
وی معتقد است با اصلاح ژنتیکی آفتابگردان میتوان یک منبع قابل اعتماد برای تولید کائوچوی طبیعی ایجاد کرد و لاستیک تولیدی از آفتابگردان، استحکام بیشتر و مقاومت به سایش بهتری خواهد داشت. علاوه براین عکسالعمل با آبوهوای سرد و توزیع حرارت بهتری نسبت به لاستیکهای رایج خواهد داشت.
همچنین وی معتقد است که شانس تولید این منبع جدید تولید کائوچو طبیعی، فرصت خوبی برای کانادا و آمریکا میباشد. آفتابگردان در کانادا خوب رشد میکند و این گیاه دارای پتانسیل اقتصادی زیادی است.
تحلیل:
افزایش جمعیت، کمبود مواد اولیه، بالارفتن هزینههای تولید، شرکتها و کارخانهها را به سمت جایگزینی مواد اولیه یا بهبود آنها سوق میدهد. یکی از این نوع تلاشها، نوآوری دانشمندان آمریکایی در جایگزین کردن آفتابگردان بجای درخت هِوآ میباشد.
کائوچو مهمترین ماده اولیه در تولید تایر میباشد و آمریکاییها همزمان با تشکیل اتحادیه تولیدکنندگان کائوچو جهت بالابردن قیمت این ماده، بر تلاشهای خود برای دستیابی به منابع جدید تولید کائوچو افزودهاند. شاید این نوآوری از ابعاد ذیل برای آمریکا و کانادا ارزشمند باشد:
1- ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی از طریق کاربرد بیوتکنولوژی
2- جلوگیری از انحصار بازار کائوچو توسط اتحادیه تولیدکنندگان کائوچو از جمله مالزی و تایلند
3- ایجاد اشتغال
4- قطع وابستگی به کائوچوی وارداتی
در این میان میتوان به نقش نوآوری در توسعه اقتصادی کشورها اشاره کرد.
مطلب بالا برگرفته از سایتهای:www.ars.usda.gov و www.ualberta.ca است که تحقیقات اخیر آمریکا و کانادا را برای اصلاح ژنتیکی و بهرهبرداری از این گیاه جهت تولید کائوچو دربردارد.